در حالی که افول ساخت‌‌‌وساز در کشور زمینه رکود سنگین معاملات زنجیره آهن و فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران را ظرف تیرماه فراهم کرده بود، بورس‌کالا با صدور مجوز خرید شمش فولاد بدون برخورداری از سهمیه بهین‌‌‌یاب، زمینه رونق معاملات شمش فولاد را در مردادماه مهیا کرد؛ اما تاثیر این تصمیم بر این بازار محدود بود و در پی عقبگرد نرخ دلار آمریکا در بازار آزاد مجددا فولادی‌‌‌ها با چالش کاهش تقاضا مواجه شدند.

فروکش تقاضای فولاد ۲۰‌هزار تومانی
واحدهای ذوب در آخرین هفته مردادماه بالغ بر ۱۳۳‌هزار تن شمش فولاد را با نرخ پایه‌‌‌ای در بازه قیمتی ۱۹‌هزار تومان تا ۲۰‌هزار و ۲۰۰تومان در بازار فیزیکی بورس کالای ایران عرضه کردند. با توجه به استقبال خوب متقاضیان از عرضه‌‌‌های پیشین شمش فولاد ظرف هفته‌‌‌های گذشته، بر نرخ پایه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران افزوده شد و به این ترتیب مجددا سقف قیمت پایه شمش فولاد ۲۰‌هزار تومانی شد.

برای ۱۳۳‌هزار تن شمش فولاد عرضه‌شده در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران، تقاضایی بالغ بر ۱۹۹‌هزار تن به ثبت رسید که در نهایت به معامله ۹۳‌هزار تن شمش فولاد از این بازار با میانگین قیمت ۲۰‌هزار و ۲۰۰تومان منجر شد. به این ترتیب در آخرین هفته مردادماه حدود ۷۰‌درصد عرضه‌‌‌های شمش فولاد در سقف قیمت پایه مورد معامله قرار گرفت. اگرچه فروش ۷۰‌درصد عرضه در سقف قیمت پایه قابل ملاحظه است؛ اما ظرف هفته‌‌‌های گذشته، رینگ شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالا شاهد فروش بیش از ۹۰درصدی بود و متقاضیان برای کسب سهم از عرضه‌‌‌ها حاضر به رقابت قیمتی با یکدیگر شدند، به نحوی که میانگین نرخ فروش شمش فولاد از بازار فیزیکی بورس‌کالا بالاتر از میانگین قیمت پایه قرار داشت. به این ترتیب فروش ۷۰‌درصد عرضه شمش فولاد در بازار فیزیکی بورس‌کالا با میانگین قیمت پایه را می‌‌‌توان به فروکش تقاضا در بازار فیزیکی بورس‌کالا تعبیر کرد.
کاهش فعالیت متقاضیان سرمایه‌‌‌ای در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران به فروکش کردن حجم معاملات در بازار فیزیکی منجر شد. از نیمه تیرماه، بورس‌کالا در ابلاغیه‌‌‌ای لزوم برخورداری کد بهین‌‌‌یاب برای خرید شمش فولاد از بازار فیزیکی بورس‌کالا را حذف کرد و به این ترتیب با ورود خریداران سرمایه‌‌‌ای به رینگ شمش فولاد بر حجم تقاضا در این بازار افزوده شد؛ به‌‌‌نحوی که رینگ شمش فولاد از فاز رکود به فاز رونق وارد شد. در شرایط کنونی نیز ابلاغیه حذف برخورداری از کد سهمیه بهین‌‌‌یاب جریان دارد؛ اما عقبگرد نرخ ارز در بازار آزاد ظرف ۱۰روز گذشته و نوسان نرخ دلار آمریکا در کانال قیمتی ۴۸‌هزار تومانی باعث کاهش تمایل به خرید شمش فولاد از سوی متقاضیان سرمایه‌‌‌ای شد و این موضوع به کاهش حجم معاملات و رقابت قیمتی در رینگ فولاد انجامید. به این ترتیب، عقبگرد نرخ ارز در بازار آزاد اصلی‌‌‌ترین عامل آرامش رینگ شمش فولاد در هفته پایانی مرداد و فروش این محصولات در محدوده قیمت پایه بود.

کف‌‌‌سازی میلگرد در کانال ۲۵ هزارتومانی
ظرف روز دوشنبه ۳۰مردادماه، شمش فولاد ۳SP و ۵SP از بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران با میانگین نرخ ۲۰‌هزار و ۲۰۰تومان معامله شد و با احتساب مالیات ارزش‌افزوده و کارمزد ارکان بورس، نرخ تمام‌شده فروش شمش فولاد از این بازار به ۲۲‌هزار تومان می‌‌‌رسد. با در نظر گرفتن هزینه تبدیل ۱/ ۱درصدی نرخ شمش برای تولید میلگرد و هزینه حمل حداقل ۵۰۰تومانی برای انتقال شمش از واحد ذوب به کارخانه نورد، نرخ تمام‌شده تولید هر کیلوگرم میلگرد از شمش فولاد معامله‌شده در بازار فیزیکی بورس‌کالا ظرف هفته پایانی مردادماه به ۲۵‌هزار تومان می‌‌‌رسد. به این ترتیب فروش شمش فولاد با نرخ ۲۰‌هزار و ۲۰۰تومان نوید میلگرد با حداقل نرخ ۲۵‌هزار تومان را می‌دهد.

عدم‌تطابق بهای شمش و میلگرد فولادی
بررسی معاملات مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد تهران نشان می‌دهد که هر کیلوگرم میلگرد ظرف هفته پایانی مردادماه با نرخی در محدوده ۲۴‌هزار و ۶۰۰تومان تا ۲۴‌هزار و ۸۰۰تومان معامله می‌شود؛ این در حالی است که میانگین نرخ فروش شمش فولاد نوید میلگرد ۲۵‌هزار تومانی را می‌دهد و به این ترتیب نرخ فعلی فروش مقاطع طویل فولادی در بازار آزاد ارزنده است. با این حال، ایجاد جریان کاهشی در بازار آزاد دلار باعث شده است تا تقاضا برای مقاطع طویل فولادی در نرخ‌های فعلی نیز محدود باشد. در عین حال بهای مقاطع طویل فولادی در میانه اوج‌‌‌گیری نرخ ارز در بازار آزاد، رشدی کمتر از افزایش نرخ ارز را به ثبت رساند و به این ترتیب فعالان این بازار انتظار دارند در شرایط کنونی حتی در صورت استمرار افت نرخ ارز در بازار آزاد، کاهش قیمت مقاطع طویل فولادی کمتر از افت نرخ ارز باشد.

در شرایطی که قیمت تمام‌شده تولید هر کیلوگرم میلگرد براساس میانگین نرخ فروش شمش فولاد از بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران ظرف دوهفته اخیر منتهی به پایان مردادماه به ۲۵‌هزار تومان می‌‌‌رسد، فروش این محصول در کانال قیمتی ۲۴‌هزار تومانی در بازار آزاد، باید برای متقاضیان جذاب باشد. اما نبود مشتری مصرفی در بازه نسبتا طولانی‌مدت و نبود چشم‌‌‌انداز روشن از آینده این بازار باعث شده است تا فشار کاهش نرخ بر معاملات این بخش دوچندان شود.
منبع: دنیای اقتصاد