به گزارش فولادنامه، روزنامه جهان صنعت نوشت: فولاد بهطور گسترده در هر صنعت از ساختوساز و ساختمانسازی تا ساخت انواع قطعات استفاده میشود. پس از چندین سال کاهش تا سال ۲۰۱۸، ظرفیت فولادسازی جهانی چهار سال متوالی رشد را در دوره ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ ثبت کرد؛ بهطوری که سطوح فعلی ظرفیت اکنون بالاتر از اوج قبلی مشاهدهشده در سال ۲۰۱۴ است و به رکوردهای بیسابقه رسیده است.
براساس گزارشهای منتشرشده، ظرفیت فولادسازی جهانی تا پایان سال ۲۰۲۲ به ۱/۲۴۵۹ میلیون تن متریک افزایش یافت که نسبت به سطح مشاهدهشده در پایان سال ۲۰۲۱، ۳/۱ درصد افزایش پیدا کرده بود. این رقم نشاندهنده افزایش خالص و بالاترین رقم ظرفیت جهانی در تاریخ و این موضوع است که ظرفیت فولادسازی جهانی در دوره تضعیف شرایط بازار فولاد با سرعتی سریع در حال افزایش است و در مجموع بیش از ۳۳۰ پروژه سرمایهگذاری فولاد یا در حال حاضر در حال انجام یا در مراحل برنامهریزی در سراسر جهان است.
رشد ظرفیتهای منطقهای
تحولات منطقهای از سال ۲۰۱۶ چندین روند مهم را برجسته کرده است؛ اول، ظرفیت فولادسازی در کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (شامل کانادا، مکزیک، ژاپن، کره، دانمارک، نروژ، ترکیه و آمریکا) از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۲ با کاهش مواجه شد؛ در حالی که ظرفیت کلی آسیا تقریبا ثابت ماند. در آسهآن، رشد ظرفیت بسیار سریع و فراتر از تقاضای منطقهای در مقایسه با سایر مناطق در آسیا که رشد متوسطتر است، مشاهده شد. خاورمیانه و آفریقا رشد قابلتوجهی در ظرفیت داشتند، هرچند قاره سیاه، سطوح نسبتا پایینی را نشان داد.
از طرفی، توجه به حجم ظرفیت نیز مهم است. دو کشور بزرگ تولیدکننده فولاد (چین و هند) در حال حاضر ۵۲ درصد از ظرفیت جهان را در اختیار دارند. با این حال، با توجه به اندازه بسیار بزرگتر چین، حتی نرخهای کوچک رشد میتوانند منجر به تغییرات حجم قابلتوجهی شوند، در حالی که بازارهای بینالمللی فولاد را با چالشهایی مواجه خواهد کرد. ظرفیت چین برای چهار سال متوالی تا سال ۲۰۱۸ کاهش یافت، اما از آن زمان تا حدودی بهبود یافته و به ۹/۱۱۴۹ میلیون تن متریک رسیده است.
از آنجایی که رشد سریع ظرفیت، اغلب با توسعه و صنعتیشدن اقتصادها و به ویژه در کشورهایی که بهطور سنتی چندین سال واردکننده خالص فولاد بودهاند، شروع میشود، برای اطمینان از شرایط سالم بازار فولاد، تمایز رشد ظرفیت برای برآوردن نیازهای توسعه اقتصادی و رشد از دیگر انواع توسعه ظرفیت، اهمیت فزایندهای پیدا کرده است. بر همین اساس، رشد ظرفیت بیش از شرایط تقاضا، چه در بازارهای داخلی و چه در بازارهای صادراتی، از طریق کاهش قیمت و سودآوری ضعیف بر صنعت فولاد تاثیر منفی خواهد گذاشت. از این رو، سرمایهگذاران در کارخانههای فولادی جدید باید با دقت، دوام درازمدت کارخانهها را در نظر بگیرند.
در میان کشورهای منطقه، ایران اخیراً رشد کرده و به هفتمین اقتصاد بزرگ جهان از نظر ظرفیت فولادسازی درست پس از کره، تبدیل شده است. ظرفیت در ایران در شش سال گذشته، ۲۵ میلیون تن متریک افزایش یافته و به ۸/۶۲ میلیون تن متریک رسیده است. ویتنام با نیمی از تولید محصولات نیمهتمام و تمامشده فولادی که برای صادرات در نظر گرفته شده است، در حال توسعه ظرفیت منطقه است. همچنین، زیمبابوه هنوز یک کشور تولیدکننده فولاد بسیار کوچک است، اما ظرف شش سال گذشته ظرفیت خود را ۱۴۰ درصد افزایش داده است.
توسعه ظرفیتهای آینده
زمانی که به ظرفیتی که در آینده بهطور بالقوه اضافه خواهد شد، نگاه میکنیم، کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، پروژههای سرمایهگذاری را به عنوان پروژههای در حال انجام (و در نتیجه احتمال تکمیل در طول دوره پیشبینی بیشتر) یا برنامهریزیشده (که کمتر قطعی هستند، اما با وجود این میتوانند اجرا شوند) طبقهبندی کردهاند. پروژههایی که در دست اجرا هستند، پروژههایی هستند که در حال ساخت هستند یا برای آنها قراردادهای تجهیزاتی منعقد شده و تعهد مالی یا دولتی بزرگی انجام شده است.
از سوی دیگر، پروژههای برنامهریزیشده پروژههای نامطمئنتری هستند، زیرا یا در مرحله امکانسنجی یا برنامهریزی اولیه هستند، هنوز حمایت مالی یا دولتی دریافت نکردهاند یا برای تکمیل در زمان مشخصی برنامهریزی نشدهاند. اطلاعات مربوط به پروژههای سرمایهگذاری اعلامشده نشان میدهد که در سطح جهانی، ۹/۵۹ میلیون تن متریک افزایش ظرفیت ناخالص در حال حاضر در حال انجام است و بنابراین احتمالا در دوره سهساله آینده یعنی ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ به بهرهبرداری خواهد رسید.
در حال حاضر به میزان ۲/۱۰۶ میلیون تن متریک اضافه ظرفیت در مراحل برنامهریزی برای راهاندازی احتمالی در همان دوره قابل مشاهده است، در حالی که فولاد تولیدشده توسط این تاسیسات، تقاضا را در طیف وسیعی از بخشها هدف قرار میدهد. بهطور خاص، در صورتی که تمام پروژههای در حال انجام در نهایت محقق شوند، آسیا به افزایش قابل توجه ظرفیت فولادسازی، از نظر حجم، طی سه سال آینده ادامه خواهد داد. این منطقه در حال حاضر در مجموع ۴/۳۵ میلیون تن متریک (۲/۲ درصد) ظرفیت اضافه شده برای راهاندازی در طول ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵، با ۳/۶۵ میلیون تن متریک (۲/۶ درصد) در مراحل برنامهریزی دارد. در حالی که چین و هند ۷۰ درصد از افزایش ظرفیت فولادسازی در آسیا را تشکیل میدهند، از نظر نرخ رشد، آسهآن، خاورمیانه و آفریقا، با رشد بالقوه دورقمی طی سه سال آینده، منجر به افزایش ظرفیت فولادسازی جهانی خواهند شد.
بر همین اساس، انتظار میرود ظرفیت تولید فولاد در آفریقا ۸/۰ میلیون تن ( ۷/۱ درصد)، ۸/۲ میلیون تن
(۹/۱ درصد) در کشورهای مشترکالمنافع، ۵/۲ میلیون تن (۲/۱ درصد) در اتحادیه اروپا، ۷/۲ میلیون تن (۷/۱ درصد) در آمریکای لاتین و ۱/۲ میلیون تن
(۳/۱ درصد) در آمریکای شمالی افزایش یابد. در منطقه اقیانوسیه، هیچ برنامهای برای شروع پروژههای سرمایهگذاری ظرفیت طی سه سال آینده وجود ندارد.
در همین راستا، این موضوع مهم است که ملاحظات تقاضای فولاد منطقهای را هنگام ارزیابی پیشرفتهای ظرفیت در سراسر جهان، به دلیل تاثیرات بر تجارت بین مناطق، همانطور که ذکر شد، در نظر بگیریم. از طرفی، رشد سریع ظرفیت و تولید فولاد در صورتی که شرایط تقاضای محلی کمتر از حد انتظار باشد، میتواند اختلالات تجاری ایجاد کند.
از مجموع ۱/۱۶۶ میلیون تن متریک ظرفیت جهانی در حال حاضر یا در مراحل برنامهریزی برای تکمیل طی سه سال آینده، پروژههای تولید فولاد به روش «بی او اف» یعنی از طریق کوره اکسیژن قلیایی که بیشترین سهم را در بین تمام روشهای موجود دارد، ۴/۵۵ درصد از کل را تشکیل میدهند، در حالی که پروژههای تولید فولاد به روش کوره قوس الکتریکی ۶/۴۰ درصد از کل را شامل میشوند. پروژههای باقیمانده که فناوری آنها ناشناخته است، چهار درصد از کل پروژه را تشکیل میدهند. بر همین اساس، روند سرمایهگذاری منطقهای بهطور قابل توجهی از نظر فناوری متفاوت است.
در آسیا و آمریکای لاتین، تاسیسات تولید فولاد از طریق کورههای اکسیژن قلیایی بیش از ۷۳ درصد از حجم تناژ توسعه ظرفیت را تشکیل میدهد و بیشتر تاسیسات کارخانه این روش در هند یا چین انجام خواهد شد. در مقابل، سرمایهگذاریها در مناطق دیگر، عمدتا شامل مسیر تولید از طریق قوس الکتریکی میشوند، در حالی که انتظار میرود کارخانههای جدید بیاواف در آفریقا، کشورهای مستقل مشترکالمنافع، اروپا، خاورمیانه، آمریکای شمالی و اقیانوسیه طی سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ فعالیت خود را آغاز کنند.
شکاف بین ظرفیت جهانی و تولید
به گزارش بازار، شکاف بین ظرفیت جهانی فولادسازی و تولید فولاد خام از ۶/۵۱۲ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ به ۷/۶۲۷ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت که نشاندهنده ضعف مجدد در تقاضا و تولید فولاد جهان، در بحبوحه رشد مداوم ظرفیت است. نرخ بهرهبرداری از ظرفیت جهانی نیز در سال ۲۰۲۲ با ۴/۴ واحد درصد کاهش به ۵/۷۴ درصد تحت تاثیر هزینههای بالای انرژی که منجر به توقف تولید در بسیاری از کشورهای تولیدکننده فولاد شد، رسید. این موضوع نشان میدهد نرخ بهرهبرداری و کاهش آن با یک صنعت فولادی پایدار و اقتصادی سازگار نیست. بر همین اساس، از آنجایی که صنعت در حال گذار به سوی تولید فولاد کمکربن است، به اشتراک گذاشتن بهترین شیوهها در مورد راههای ارتقای انتقال بدون تشدید ظرفیت مازاد و ایجاد مشکلات بیشتر برای صنعت مهم خواهد بود.
مطالب مرتبط