از طرفی حذف دلار مبادله‏‏‌ای و جایگزینی دلار توافقی انگیزه‏‏‌ها را برای تقویت صادرات شمش افزایش می‌دهد و به عبات بهتر به نوعی فعالان این حوزه چشم‏‏‌انتظار تسهیل مسیر صادراتی هستند تا بتوانند از رکودی که در این صنعت رخنه کرده است نجات پیدا کنند.
حذف دلار نیمایی و جایگزینی دلار توافقی به تسهیل روند صادراتی محصولات فولادی به‌ویژه شمش کمک می‌کند، اما در حال حاضر نیز مالیات ارزش‌افزوده ۹درصدی صادرات را توجیه می‌کند و در صورت استفاده از دلار توافقی و شناور شدن قیمت‌ها اگر مالیات ارزش‌افزوده بیش از ۹‌درصد شود انگیزه صادراتی به حداقل می‌‌‌رسد.

در بازار داخلی نیز محصول نهایی با دلار آزاد قیمت‌گذاری و معامله می‌شود و قاعدتا مالیات بر ارزش‌افزوده ۹درصدی برای معاملات ریالی ضرر به حساب می‌‌‌آید و پیش‌بینی می‌شود که قیمت‌گذاری شناور در محصول نهایی اجرایی نشود.

از طرفی دلار توافقی بر صادرات محصولات میانی تاثیر بیشتری خواهد گذاشت و به عبارت بهتر انگیزه‌‌‌های صادراتی محصولات میانی را تقویت می‌کند. از سوی دیگر محدودیت‌های گاز در فصل سرما وجود دارد که در صورتی که واحدهای تولیدی به سمت تولید بیلت حرکت کنند و صادرات را در دستور کار خود قرار دهند و ارز حاصل از صادرات را به سامانه نیمایی بازگردانند، نسبت به فروش داخلی سود بیشتری عایدشان می‌شود و به ازای هر کیلوگرم ۲‌هزار تومان اختلاف قیمت وجود دارد. در این بین این موضوع مطرح می‌شود که شرکت‌ها به صورت ریالی محصول خود را می‌‌‌فروشند که به نوعی سیاست جدید برخی از شرکت‌ها به حساب می‌‌‌آید و اختلاف حدود ۱۰۰دلاری در این بین مطرح می‌شود که به جیب دلالان می‌رود. شمش را تحویل می‌دهند و طی دوره زمانی کمتری شمش تولیدی به ریال تبدیل می‌شود و در این صورت هزینه‌‌‌های تولید جبران می‌شود.
به طور کلی بخش فولاد به طور جدی با چالشی به نام کمبود انرژی مواجه است که این موضوع تاثیر مستقیم بر میزان فعالیت واحدهای تولید در این بخش گذاشته و موجب تعطیلی بخش زیادی از واحدهای تولیدی شده است. از این‌رو روز شنبه اول دی‌ماه فعالان فولادی از عرضه آهن اسفنجی در تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران خودداری کردند.

در وضعیتی که صنعت فولاد عملا در رکود کامل به سر می‌‌‌برد و نرخ دلار در بازار آزاد کاهشی شده است، محصولات این زنجیره خریدار ندارد و آهن اسفنجی در کانال ۱۴‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به ثبات رسیده است. اما این احتمال وجود دارد که به گفته رئیس بانک‌مرکزی طی روزهای آتی نرخ ارز کاهشی شود، اما افزایش هزینه تولید نیاز به افزایش نرخ ارز را ضروری می‌کند. همچنین بازار سرمایه به‌ویژه در خصوص بانک‌ها به نرخ ارز جدید نیاز دارد. 

تغییر نرخ مبادله بخشی از این نیاز را در مدت زمان کوتاه جبران می‌کند، اما کافی نخواهد بود. از طرفی افزایش نرخ ارز مبادله‌ای برای توسعه حوزه صادرات مفید خواهد بود و موجب می‌شود بخش فولاد در بازار داخل که به طور کامل در رکود به سر می‌‌‌برد تا حدودی نجات پیدا کند. اما فاصله نرخ ارز در بازار غیررسمی و رسمی تا حدودی می‌‌‌تواند باعث به وجود آمدن رانت شود.

ثبت معاملات ۷۹درصدی شمش
بررسی تالار صنعتی و معدنی بورس‌کالای ایران در روز دوشنبه سوم دی‌ماه نشان می‌دهد که نسبت حجم معاملات به عرضه شمش از ۹۵‌درصد در هفته پایانی معاملاتی آذرماه به ۷۹‌درصد کاهش داشته است که ۱۶‌درصد افت را گزارش می‌کند. بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد که حجم عرضه این محصول میانی فولادی در روز سوم دی‌ماه ۱۴۰۳ نسبت به هفته گذشته ۲۰‌درصد افزایش داشته است.

بررسی معاملات روز دوشنبه سوم دی‌ماه نشان می‌دهد بورس‌کالا میزبان عرضه ۱۴۰‌هزار و ۹۰۰تن شمش بود که با توجه به تقاضای ۱.۳برابری نسبت به عرضه ۷۹‌درصد از عرضه‌‌‌ها مورد معامله قرار گرفت. قیمت میانگین موزون شمش در معاملات روز دوشنبه سوم دی‌ماه ۲۴‌هزار و ۶۱۶تومان به ازای هر کیلوگرم بود که افزایش ۰.۳درصدی را نسبت به هفته گذشته گزارش می‌کند.

همچنین بررسی رینگ فیزیکی نشان می‌دهد که میزان عرضه و معاملات در روز سوم دی‌ماه نسبت به هفته گذشته به ترتیب ۲۰‌درصد و ۵‌درصد افزایش داشته است. قیمت پایه تعیین‌شده برای عرضه‌‌‌های شمش در بازه ۲۲‌هزار و ۸۵۸تومان تا ۲۴‌هزار و ۵۳۴تومان به ازای هر کیلوگرم تعیین شد. میانگین قیمت پایه شمش در روز معاملاتی سوم دی‌ماه ۲۳‌هزار و ۶۹۶تومان به ثبت رسید که نسبت به هفته گذشته ۰.۸‌درصد رشد را گزارش می‌کند.

شمش با میانگین قیمت ۲۴‌هزار و ۶۱۶تومان به ازای هر کیلوگرم در بازار فیزیکی مورد معامله قرار گرفت که با احتساب هزینه حمل و ارکان بورس و مالیات ارزش‌افزوده شمش ۲۷‌هزار و ۵۰۰تومانی به ازای هر کیلوگرم به واحدهای نورد می‌رسد و در نتیجه کف قیمت میلگرد به ۳۰‌هزار تومان به ازای هر کیلوگرم می‌‌‌رسد.

قیمت میانگین موزون میلگرد در معاملات تالار صنعتی بورس‌کالا طی روز چهارشنبه ۲۸آذرماه ۲۷‌هزار و ۸۵۶تومان به ازای هر کیلوگرم به ثبت رسید که افزایش ۱.۷درصدی را نسبت به قیمت معاملاتی هفته پیش از آن نشان می‌دهد. بررسی این معاملات نشان می‌دهد که کمبود انرژی در واحدهای فولادی و همچنین رکود در بخش مسکن و ساخت‌وساز موجب شده است تا فقط ۶۰‌درصد از میلگردهای عرضه‌شده به فروش برسد.
منبع: دنیای اقتصاد