در حالی که صنعت فولاد براساس آمارهای دولتی توسعه ۸ درصدی داشته، اما در سطح بین‌الملل سهم ۵/۱ درصد دارد که با توجه به پتانسیل‌ها از جمله نیروی انسانی، منابع طبیعی غنی و … سهمی ناچیز است.
به گزارش فولادنامه، روزنامه جهان صنعت نوشت: با بررسی سیاستگذاری‌ها در دیگر کشورها متوجه تفاوت فاحش حمایت‌های دولتی می‌شویم. به‌طور مثال ژاپن علی‌رغم عدم دسترسی به منابع طبیعی، اما به دلیل تعریف مقررات حمایتی استفاده از خلاقیت و نوآوری امروز سهم ۶ درصدی در توسعه صنعت فولاد جهان را دارد، این در حالی است که سهم ایران بسیار کمرنگ است.
در حالی که بسیاری از خبرگان و نخبگان ما به دلیل سیاست‌های ضد و نقیض دولت در حمایت از تولید و بلاتکلیفی جذب صنایع سایر کشورها شده و شاهد فرار سرمایه هستیم، حالا مسوولان از اهمیت بومی‌سازی سخن می‌گویند. هرچند که امیدواریم در این زمینه بتوانیم با توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت صندوق‌های مربوطه پروژه‌های پر‌ریسک را در کشور تعریف کنیم و از ایده‌های خلاقانه و نوآورانه حمایت کنیم، اما فعالان این عرصه به دلیل مشکلات گسترده چندان دل‌خوشی از
دولت ندارند.
ضمن اینکه به باور برخی، بسیاری از محصولاتی که در کشور تولید شده‌اند، تحت لیسانس شرکت‌های خارجی به ویژه شرکت‌های ژاپنی بوده‌اند. بنابراین نتوانسته‌ایم تکنولوژی جدید را ارائه ‌دهیم که دیگر تحت لیسانس شرکت خارجی نباشیم. در حالی که انتظار می‌رود در این خصوص از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها استفاده کرد، اما تاکنون در این زمینه ریسکی را شاهد نبوده‌ایم و به عبارتی تنها از دانش‌بنیان‌هایی حمایت می‌شود که خصولتی هستند یا اراتباطی با دولت دارند.
به‌طور کلی صنعت فولاد ایران در ۴۰ سال گذشته صنعت موفقی بوده و ظرفیت تولید فولاد خام کشور از ۳۸۰ هزار تن فولاد در ابتدای پیروزی انقلاب به ۴۰ میلیون تن رشد کرده آن هم در شرایطی که اقتصاد کشور فشار تحریم‌ها را تحمل می‌کرده است. همچنین فولادی‌ها موفقیت‌هایی از جمله توان رسیدن به بومی‌سازی برخی فناوری‌ها‌ را داشته‌اند.
در نتیجه صنعت فولاد این حق را بر گردن دولت دارد که یک متولی مسوولیت‌پذیر داشته باشد. در واقع دولت باید خیال معدنی‌ها را از کمبود انرژی با تامین زیرساخت‌ها راحت کرده و از دخالت بیش از اندازه در سیاستگذاری‌های شرکت‌های فولادی، بازارها و کنترل قیمت‌ها بکاهد، زیرا نتایج نامطلوب برآمده از دخالت دولت در این امور تاکنون نمایان شده است.

صنایع بزرگ بیش از گذشته به دانش‌بنیان‌ها اعتماد کنند
رییس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران گفت: توصیه می‌کنم صنایع بزرگ بیش از گذشته به تولیدات شرکت‎های دانش‌بنیان اعتماد کنند. بهرام سبحانی بیان کرد: برخی قطعات از طریق مهندسی معکوس در حوزه فرآیند ساخت در قالب دفترچه‌های شناسنامه‌ای آماده و در هر یک از واحدهای فولادسازی تیم‌ها و مدیریت‌های بومی‌سازی قطعات را تولید و در اختیار خطوط قرار می‌دهند.
بهرام سبحانی با بیان اینکه بومی‌سازی تکنولوژی را در دستور کار داریم، گفت: باید توجه داشت که بسیاری از محصولاتی که تولیدشده تحت لیسانس شرکت‌های خارجی به ویژه شرکت‌ کوبه استیل ژاپن بوده است. ما تکنولوژی جدید را ارائه می‌دهیم که دیگر تحت لیسانس هیچ شرکت خارجی نیست و با دانش فنی داخلی تولید می‌شود.
سبحانی تصریح کرد: نه‌تنها بومی‌سازی و مهندسی ساخت را دنبال می‌کنیم، بلکه تقویت بومی‌سازی تکنولوژی را داریم.
وی با بیان اینکه در بحث تولید تقریبا بیش از ۸۵ درصد نیازهای شرکت‌های فولادی از داخل تامین می‌شود، گفت: در حوزه الکترودگرافیتی نیز به جاهای خوبی رسیده‌ایم و تا پایان امسال یا ابتدای سال آینده خط تولید این محصول با استفاده از واردات کک سوزنی راه‌اندازی خواهد شد.
رییس هیات‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران افزود: در حوزه برخی محصولات که به لحاظ اقتصادی در داخل مقرون‌به‌صرفه نیست، از خارج از کشور واردات را ادامه خواهیم داد.
وی با تاکید بر اینکه در بسیاری از موارد شاهد هستیم که بسیاری از شرکت‌ها قطعاتی را می‌سازند که بسیار کمک‌کننده است، ادامه داد: در این زمینه توصیه‌ای مبنی بر اعتماد به دانش‌بنیان‌ها برای خرید و استفاده از تجهیزات‌شان برای شرکت‌های فولادی داریم که برای اولین استفاده کمتر اعتماد می‌شود. این در حالی است که باید به این محصولات اعتماد شود و با سنجش آن در آزمایشگاه‌های صنایع مورد استفاده و خرید قرار گیرد.
سبحانی با بیان اینکه ما در صنعت فولاد موتورهای ۵ الی ۶ مگاواتی داریم و شرکتی ادعای تولید موتورهایی با ظرفیت بالاتر را دارد که باید مورد اعتماد قرار گیرد، گفت: باید توجه داشت که برخی صنایع نسبت به ظرفیت دانش‌ها توجه داشته باشند و این جشنواره و نمایشگاه ظرفیتی برای ایجاد این ارتباطات است.
وی با تاکید بر اینکه با بهینه‌سازی و رفع ایرادات باید از ظرفیت دانش‌بنیان‌ها استفاده شود، گفت: تاکنون در این زمینه ریسکی را شاهد نبوده‌ایم و می‌توان گفت بسیاری از تولیدات با ظرفیت بالا مورد استفاده قرار گرفته‌اند و شاید در موارد نمونه داخلی ۹۰ درصد از ۱۰۰درصد نمونه خارجی کیفیت داشته است.

پیگیری مقررات‌زدایی برای افزایش راندمان در صنایع فولادی
رییس هیات عامل ایمیدرو گفت: اگرچه توسعه خوبی را در زنجیره فولاد شاهد بودیم، اما این سهم در عرصه جهانی قابل ارتقاست. بومی‌سازی و خودکفایی فعلی بدون تحریم محقق نمی‌شد و آمارها حاکی از آن است که ۷/۱ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی شده است.
محمدرضا موثقی‌نیا معاون وزیر صمت و رییس هیات عامل ایمیدرو افزود: اگرچه صنعت فولاد در کشور توسعه ۸ درصدی داشته، اما در سطح بین‌الملل سهم ۵/۱ درصد داریم و این در حالی است که ما دسترسی به معادن و منابع معدنی، منابع انرژی، مواد اولیه و نیروی انسانی متخصص داریم.
رییس هیات عامل ایمیدرو ادامه داد: از سویی باید توجه داشت که کشورهایی همچون ژاپن علی‌رغم عدم دسترسی به منابع به دلیل تعریف مقررات حمایتی استفاده از خلاقیت و نوآوری امروز سهم ۶ درصدی در توسعه صنعت فولاد جهان را دارد.
وی اضافه کرد: هر چند موضوع تحریم مزید بر این تفاوت‌ها بین ایران و دیگر کشورهای تولید‌شده فولاد شده است، اما نمی‌توان گفت تحریم برای ما صددرصد تاثیر منفی را به همراه داشته است جه بسا شاید اگر تحریم نبود ما این حجم از بومی‌سازی را نداشتیم.
موثقی‌نیا با بیان اینکه براساس آماری که ارائه شده بومی‌سازی در صنایع فولادی و معدنی حدود ۷/۱ میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی داشته است، گفت: البته امروز ارزبری در تولید فولاد عدد قابل‌توجهی بوده و حدود ۶۵ دلار در تن است و می‌توان گفت ارزبری فولاد در هر سال حدود چهار میلیارد دلار است و امیدواریم با همت تولیدکنندگان هر سال بتوانیم دسترسی بیشتری به بومی‌سازی داشته باشیم.

وی با بیان اینکه در حال حاضر
۸۰ درصد از تجهیزات، قطعات و مواد اولیه مورد نیاز در صنایع فولادی و معدنی کشور بومی‌سازی شده است، ابراز کرد: همچنان همه در تلاش هستند بتوانند از حداکثر ظرفیت استفاده کنند.
رییس هیات عامل ایمیدرو در ادامه ضمن ابراز خرسندی از حضور در جمع سازندگان، تامین‌کنندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه صنعت فولاد تصریح کرد: این امر جای خوشحالی دارد و می‌توان گامی را در جهت توسعه زنجیره فولاد برداشت و نقش این جمع را در اقتصاد کشور ارتقا داد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر سهم صنایع معدنی در GDP کشور کمتر ۷ درصد است، ادامه داد: این سهم قطعا باید افزایش یابد، یکی از گرفتاری‌های امروز مقررات تعریف شده است، باید مقررات‌زدایی داشته باشیم، فرآیندهای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی فعلی طولانی است، تلاش‌های زیادی انجام شده تا حد امکان هموارسازی در سال ۱۴۰۳ انجام شود تا صنایع فولادی بتوانند راحت‌تر و با راندمان بیشتر وظایف خود را انجام دهند.

انرژی نقطه بحرانی صنایع معدنی و فولادی کشور
رییس هیات عامل ایمیدرو با تاکید بر اینکه برای سال‌های آینده باید به حوزه انرژی بیش از گذشته بپردازیم، افزود: امروز انرژی به عنوان نقطه بحرانی در صنایع معدنی و فولادی مطرح می‌شود در صنعت فولاد و حتما باید راه‌حل‌های جایگزین مطرح شود.
وی گفت: موضوع کنترل کربن و مسائل زیست‌محیطی مرتبط با آن موضوعات اخیر آینده ما را با قوانین و مقرراتی روبه‌رو می‌کند، نباید اجازه دهیم فاصله ما با استانداردهای جهانی افزایش یابد، باید موضوع انتشار کربن را با روش‌های‌خلاق و فناورانه کاهش دهیم.
موثقی‌نیا با بیان اینکه به عنوان یک مقام دولتی باید عرض کنم که بسیاری از خبرگان و نخبگان ما جذب صنایع سایر کشورها شده و می‌شوند، افزود: امیدواریم در این زمینه بتوانیم با توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت صندوق‌های مربوطه پروژه‌های پر‌ریسک را در کشور تعریف و از ایده‌های خلاقانه و نوآورانه حمایت کنیم و درخصوص فناوری و نوآوری از ‌TRL‌های پایین به ‌TRL‌های بالا برسیم.

همراه سازندگان و شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم
یک فعال معدنی گفت: تولید صنعت فولاد از ۸/۱ میلیون تن به ۳۰ میلیون تن تولید رسیده و در عرصه جهانی رتبه ۱۰ تولید را با وجود مشکلات عدیده حفظ کرده است. نکته‌ای که باید در جشنواره فولاد به آن توجه داشت واژه پایداری، فولاد سبز، بومی‌سازی است، اما تولید اقتصادی در این حوزه اهمیت زیادی دارد و در کنار تمام مفاهیم معنا پیدا می‌کند.
امین ابراهیمی گفت: کاهش قابل‌توجه ارزبری صنعت فولاد با رویکرد بومی‌سازی داشته‌ایم ‌و صنعت فولاد ۶ میلیارد دلار ارزی‌آوری داشته است، اما امروز تاب‌آوری این صنعت مطرح است و شاهد هجمه‌ها و فشارهای زیادی به صنعت هستیم.