به گزارش فولادنامه به نقل از روزنامه جهان صنعت، همچنین متولی تامین برق در پاسخ به انتقادهای مطرح‌شده اظهار کرده که نه‌تنها تامین برق صنایع کاهش نیافته است، بلکه مصرف برق صنایع در سال گذشته رشد ۱۰ درصدی را تجربه کرده؛ موضوعی که فعالان صنعتی به آن واکنش نشان داده و ادعای دیگری دارند.

برخی از شرکت‌های فولادی اعلام کرده‌اند که بخشی از تولید خود را در پی محدودیت در برق‌رسانی به صنایع در تابستان تعطیل کرده‌اند. در اطلاعیه‌ای که در سایت کدال منتشر شده نوشته که به دلیل این تعطیلی، یک شرکت تولید شمش خود را تا ۴۰ درصد و تولید میلگرد تا ۱۰ درصد در سه ماهه دوم سال کاهش خواهد داد.
قطعی‌های برق در حالی به موضوع تکراری صنایع در چند سال گذشته تبدیل شده که علی‌اکبر محرابیان وعده داده بود در زمان دولت سیزدهم حدود ۴۰ هزار مگاوات به ظرفیت برق کشور افزوده خواهد شد. حالا با وجود اینکه دو سال از عمر دولت گذشته، این وعده تحقق نیافته است!
با اینکه مصرف برق در کل زنجیره فولاد از استخراج گرفته تا فرآوری در بخش گندله‌سازی، احیا و ذوب در کل حدود ۱۰ هزار مگاوات است، اما مساله این است که با توجه به بحران انرژی به نظر می‌رسد در ۳ ماه تابستان امسال حدود ۵ هزار مگاوات کسری داشته باشیم. به باور کارشناسان در حالی که سال گذشته تولید زنجیره فولاد حدود ۳۰ میلیون تن بوده، اما امسال اعداد و ارقام کمتر می‌شوند؛ موضوعی که به طور حتم روی اهداف ۵۵ میلیون تن ۱۴۰۴ تاثیرگذار خواهد بود.
در بخش تولید زنجیره فولاد باید گفت با اینکه در سال ۹۹ بیش از ۳۰ میلیون تن تولید داشتیم، اما متاسفانه در سال ۱۴۰۰ این رقم کاهش پیدا کرد تا جایی که به ۲۷ میلیون تن رسید. با اینکه دوباره سال ۱۴۰۱ تولید به ۳۰ میلیون تن رسید، اما باید توجه کرد که برنامه تولیدی این سال ۳۴ میلیون تن بود. به این ترتیب در این سال ۴ میلیون تن کسری تولید داشتیم. درخصوص کسری‌ها نیز باید گفت که حدود ۲ میلیون تن به کمبود گاز و ۲ میلیون تن به کمبود برق مربوط می‌شود. این در حالی است که برای تولید ۵۵ میلیون تن در ۱۴۰۴ برنامه این است که امسال ۳۸ میلیون تن تولید شود که با این شرایط کمبود برق حداکثر می‌توانیم ۳۲ تا ۳۳ میلیون تن تولید داشته باشیم. این مساله به این معنی است که حدود ۵ تا ۶ میلیون تن کسری تولید خواهیم داشت که ۵/۲ میلیون تن به دلیل کمبود برق رخ می‌دهد.
مساله این است که به طور حتم این معضل روی صادرات هم به شدت تاثیرگذار خواهد بود. به این دلیل که اولویت دولت این است که تقاضای داخل را تامین و مازاد را صادر کند. لذا تولید فعلی آزاد است و هر چه اضافه‌تر تولید شود شاهد صادرات بیشتر و ارزآوری بیشتر هم خواهیم بود، اما با این کسری‌ها صادرات ما تنها از برق چیزی حدود یک و نیم دلار کمتر از آنچه می‌توانست باشد، خواهد بود. لذا با اینکه صادرات می‌توانست نزدیک به سه میلیارد دلار اضافه‌تر باشد، اما کمتر از اینهاست که خود رقم قابل‌توجهی است.

سرمایه‌گذاری در حوزه معدن مقرون‌به‌صرفه نیست
در این خصوص یک کارشناس صنعت فولاد گفت: زمانی که تولید کاهش و به تقاضای داخلی پاسخ داده نشود، میزان صادرات و ارزآوری‌ نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
رامین راد گفت: با اعلام دولت، با یک برنامه‌ریزی دقیق نسبت به قطعی برق شرکت‌های فولادی به طور دوره‌ای و نوبتی اقدام خواهد شد تا تولیدات این محصولات با مشکل مواجه نشود و شرکت‌ها بتوانند برنامه‌ریزی برای تولید داشته باشند.
وی گفت: براساس آنچه اعلام شد، شرکت‌ها می‌توانند شبانه تولید خودشان را ادامه دهند که این اتفاق تاثیر مثبتی در روند بازار خواهد داشت.
این فعال بازار فولاد افزود: زمانی که تولید کارخانه‌ها در حوزه فولاد کاهش پیدا ‌کند، در بحث عرضه و تقاضا و قیمت‌ها تاثیر خواهد داشت.
به گفته راد، ایران از آن دسته کشورهایی است که گاز و برقی ارزان دارد. به همین دلیل، شرکت‌های فولادی اقدام به تاسیس کوره‌های الکتریکی کردند و در حال حاضر ۸۰ درصد فولاد کشور از طریق همین کوره‌ها به‌دست می‌آید.
وی تصریح کرد: با قطعی برق تولید فولاد کشور تحت تاثیر قرار می‌گیرد و قیمت میلگرد، تیرآهن و سایر محصولات فولادی پرفروش نیز دچار نوسان می‌شود و با توجه به قیمت‌گذاری دستوری که وجود دارد برای بخش خصوصی مقرون‌به‌صرفه نیست که در این حوزه سرمایه‌گذاری کند.
رامین راد گفت: وقتی بحث بورس کالا مطرح شد، این عرضه و تقاضا است که قیمت را تعیین می‌کند و قیمت‌گذاری دستوری باید از این حوزه حذف ‌شود تا با عرضه محصولات فولادی در بورس کالا، قیمت تیرآهن، میلگرد، پروفیل و سایر مقاطع فولادی توسط دولت و با سیاست‌های کاری بورس تعیین شود.

موانع صنعت برق برداشته نشد
همزمان با شروع قطعی برق صنایع عضو کمیسیون انرژی مجلس گفته است: مادامی که قیمت‌گذاری برق به صورت دستوری بوده و رگلاتوری شکل نگرفته، صحبت کردن راجع به افزایش تولید و ورود سرمایه‌گذار بخش خصوصی شدنی نیست.
عضو کمیسیون انرژی مجلس در این باره می‌گوید: متاسفانه برخلاف آنچه ادعا می‌شد همچنان بسیاری از موانعی که در صنعت برق وجود داشت، برطرف نشده است. به عنوان مثال فهرست برندگان مناقصه ساتبا به خوبی نشان می‌دهد که بخش خصوصی همچنان تمایل چندانی برای ورود و سرمایه‌گذاری در صنعت برق به خصوص تجدید‌پذیرها ندارد.
بیگی‌نژاد ادامه داد: شاید برای شما هم این سوال پیش آید که چرا با وجود مزیت‌های فراوانی که انرژی بادی و خورشیدی در ایران دارد، بخش خصوصی باز هم حاضر به ورود به این بخش نیست. جالب اینجاست که دولت از سرمایه‌گذار می‌خواهد که بابت بر عهده گرفتن این پروژه ضمانتنامه بانکی به وزارت نیرو بدهد. در حالی که عکس این داستان با توجه به بدحسابی‌های دولتی و وزارت نیرو منطقی‌تر به نظر می‌رسد.
به گفته این عضو کمیسیون انرژی مجلس، رفتار ضدتولید در صنعت برق در شرایطی است که هم‌اکنون از وزارت نیرو به عنوان بدحساب‌ترین و بدهکارترین نهاد دولتی یاد می‌شود.
او با بیان اینکه بخش زیادی از قانونگذاری‌های اشتباه حاصل همان نبود رگلاتوری است، ادامه داد: متاسفانه بحران برق هنوز حل نشده و هر روز هم بزرگ‌تر می‌شود.
این عضو کمیسیون انرژی با اشاره به قطعی‌های برق صنایع گفت: انرژی مورد نیاز بخش مولد اقتصاد را به درستی تامین نمی‌کنیم و واحدهای تولیدی در برهه‌های زمانی مختلف ناچار به تعطیلی می‌شوند. در واقع با سیاستگذاری‌های اشتباه وزارت نیرو نه‌تنها سرمایه‌گذاری در صنعت برق خوابیده بلکه حیات سایر صنایع هم به چالش خورده است.
بیگی‌نژاد معتقد است مادامی که قیمت‌گذاری برق به صورت دستوری باشد و رگلاتوری در این صنعت شکل نگیرد صحبت کردن راجع به افزایش تولید و ورود سرمایه‌گذار بخش خصوصی و تامین منافع آنها بی‌فایده است.

مصرف برق در صنعت چقدر است؟
توانیر مدعی است که مصرف برق صنایع بسیار بالاست. او به تازگی در گزارشی اعلام کرده که در حال حاضر صنایع فولادی ایران با مصرف ۶۶۰ تن معادل نفت‌خام به ازای هر تن فولاد، دومین کشور پرمصرف دنیا در این خصوص به شمار می‌رود، در حالی که کشورهایی مانند ترکیه، ایتالیا، مکزیک و… سه برابر انرژی کمتری برای تولید فولاد مصرف می‌کنند.
متولی تامین مصرف همچنین در گزارشی هرگونه چالش در تامین برق صنایع را رد کرده و گفته که آمارهای رسمی و مصرف برق نشانگر آن است که در سال گذشته مصرف برق صنایع با رشد بیش از ۱۰ درصدی مواجه بود، به طوری که بخش پتروشیمی ۳۰ درصد، آلومینیوم کشور ۱۸ درصد، بخش فولاد کشور ۸ درصد و سیمان ۴/۵ درصد نسبت به سال گذشته رشد مصرف برق داشته‌اند.
اعضای پارلمان بخش خصوصی نظری متفاوت داشته و می‌گویند که قطعی‌های برق در سال گذشته به صنایع مختلف سنگینی وارد کرده است. حمیدرضا صالحی رییس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران همچنین به عدم اجرای قوانین در کشور اشاره کرده و می‌گوید: قانونی در سال ۱۳۹۰ تصویب شده با عنوان قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار. ماده ۲۵ این قانون می‌گوید: در مواردی که با کمبود برق و گاز مواجه هستید، نباید اولویت قطع گاز و برق با صنایع و کشاورزی باشد. دولت موظف است نحوه جبران خسارت وارده به شرکت‌ها ناشی از تصمیم بحرانی، تعیین و اعلام شود. به‌رغم وجود این قانون نه‌تنها در مواقع بحران اولویت قطع برق و گاز با صنایع است، بلکه هیچ بحثی درخصوص جبران زیان‌ها نیز مطرح نمی‌شود.

وزارت صمت در تلاش برای حل بحران فولاد
چندی پیش بود که مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صمت در تشریح تلاش‌های این وزارتخانه برای کاهش فشار ناشی از بحران انرژی بر واحدهای فولادی اظهار کرد: در سال ۱۴۰۰ وزارت صمت تلاش کرد تا بحران برق را برای فولادسازان مدیریت کند، در پی همین تلاش‌ها بود که تولید فولاد در ماه‌های گرم سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ افزایش یافت. او ادامه داد: در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۰ و همزمان با اوج‌گیری گرما و تشدید مصرف برق، تولید فولاد در مقایسه با سه ماهه اول سال ۴۰ درصد افت داشت. این حجم در سال ۱۴۰۱ به ۱۵ درصد کاهش پیدا کرد. امیری افزود: امیدواریم در سال جاری با مدیریت وزارت صمت، اوضاع از سال گذشته نیز بهتر باشد.

کاهش تولید فولاد
در این رابطه یک فعال معدنی بیان کرد: با توجه به اینکه فصل گرما فرارسیده واحدهای تولیدی با کمبود برق مواجه خواهند شد. در نتیجه در زمینه تولید فولاد با کاهش روبه‌رو می‌شویم.
حسین نایب‌درختان افزود: وقتی کاهش تولید فولاد وجود داشته باشد عرضه و تقاضا هم به نسبت نامتعادل می‌شوند. یعنی عرضه کمتر شده و در نتیجه تقاضا بیشتر می‌شود. به خاطر همین در قیمت پایه محصولات نهایی تاثیرگذار خواهد بود. به گفته این فعال معدنی در کشور ما بیش از۹۰ درصد فولاد با فناوری قوس الکتریکی و القایی الکتریکی فولاد تولید می‌شود و بیشترین مصرف برق نیز در همین مرحله است.
به باور کارشناسان متاسفانه صنعت فولاد بیش از سایر صنایع از قطعی برق متضرر می‌شود، زیرا بیشترین تاثیر کاهش تولید برق در صنایع فولادی مشاهده می‌شود. در واقع پیش‌بینی می‌شود که این صنعت در پی قطعی‌های مکرر برق دیگر قادر به تولید محصولات خود نخواهد بود.