البته در زمستانی که گذشت محدودیت‌های عرضه سنگ‌آهن، از جمله برزیل تحت تاثیر آب و هوا و محدودیت فصلی زمستانه در چین نیز به حمایت از قیمت‌ها در سه ماهه اول ۲۰۲۳ کمک کرد.

شاخص مدیران خرید کاربران جهانی فولاد (PMI)  از ۳/۴۹ در فوریه به ۲/۵۳ در ژانویه افزایش یافت که نشان‌دهنده بهبود شرایط عملیاتی و بازگشت تولید‌کنندگان فولاد است. افزایش ۹/۳ واحدی عمدتا تحت تاثیر بازگشت سریع در آسیا (۱/۵۴) و بهبود شرایط در اروپا (۵/۵۰) است، در حالی که ایالات متحده با رکود ضعیف (۳/۴۹) همراه بوده است.

افزایش تولید در بخش فولاد جهانی

تولید در بخش جهانی فولاد برای اولین بار در هفت ماهه گذشته در ماه فوریه و با سریع‌ترین نرخ از ژوئن گذشته افزایش یافت. تولید‌کنندگان آسیایی دومین رشد قوی در تولید را از دسامبر ۲۰۱۰ به ثبت رساندند، در حالی که همتایان اروپایی آنها اولین افزایش در ۱۲ ماه گذشته را ثبت کردند. تولید فولاد آمریکا برای پنجمین ماه متوالی و با نرخ ضعیف‌تری نسبت به اکتبر کاهش یافت.

سفارشات جدید در کاربران جهانی فولاد برای اولین بار در هفت ماهه گذشته و با سریع‌ترین نرخ از ژوئن ۲۰۲۱ افزایش یافت. اشتغال نیز در بخش جهانی مصرف‌کننده فولاد در ماه فوریه با قوی‌ترین نرخ در پنج سال گذشته افزایش یافت. آسیا بیشترین افزایش اشتغال را در شش سال گذشته داشته‌، در حالی که شرکت‌های اروپایی با سرعت کمی بیشتر از شرکت‌های آمریکایی به جذب نیرو ادامه دادند. تورم قیمت نهاده در مصرف‌کنندگان فولاد از بالاترین رقم هفت ماهه ژانویه کاهش یافت و کمتر از روند بلندمدت بود. در مقابل، تورم قیمت تولید به سریع‌ترین نرخ از ژوئن گذشته رسید و بالاتر از میانگین بلندمدت خود باقی ماند. برای هر دو معیار، ایالات متحده سریع‌ترین افزایش و آسیا کمترین افزایش را ثبت کردند.

عوامل محرک رشد

۱- حمایت مالی احتمالی چین از بخش املاک بدهکار: طبق گزارش‌ها، دولت چین در حال برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی یک صندوق املاک و مستغلات به ارزش ۳۰۰ میلیارد یوآن یا حدود ۵/۴۴ میلیارد دلار برای حل بحران بدهی است که توسعه‌دهندگان املاک داخلی چین را تحت تاثیر

قرار می‌دهد.

۲- ‌بهبود هر چند اندک سودآوری کارخانه‌های فولاد چین

۳- محدودیت‌های عرضه و به تبع آن کاهش موجودی فولاد

۴- کاهش صادرات سنگ‌آهن برزیل به میزان۲ درصد یا ۲/۱۲ میلیون تن نسبت به سال قبل در هفت‌ماهه اول سال ۲۰۲۲ به دلیل آب‌وهوای مرطوب و محدودیت‌های ادامه‌دار در معادن شمالی Vale.

عوامل تضعیف رشد

۱- نگرانی‌های بازار در مورد کندی اقتصاد جهانی

۲- ادامه محدودیت‌های تولید فولاد چین

۳- رکود بخش املاک و کاهش تقاضای فولاد چین

۴- کاهش روند رشد منفی برای سرمایه‌گذاری در املاک و زمین در حال ساخت چین در ژوئن به ترتیب ۴/۵ و ۸/۲ درصد نسبت به سال قبل

۵- پیش‌بینی‌ها از بازار سنگ‌آهن و فولاد در ۲۰۲۳

اس‌اند‌پی با توجه به مزایای گسترده‌تر بازگشایی چین، متوسط قیمت سنگ‌آهن را برای سه فصل آتی سال جاری ۵۳/۱۱۷ دلار در هر تن پیش‌بینی کرده است و انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۳ کل واردات سنگ‌آهن به اروپا و ژاپن به میزان ۲/۱ درصد افزایش یابد.

پیش‌بینی قیمت سنگ‌آهن

شرکت مورگان استنلی و موسسه رتبه‌بندی فیچ، هر دو پیش‌بینی کرده‌اند که قیمت سنگ‌آهن در سال ۲۰۲۳ به ۱۰۰ دلار در تن خواهد رسید. انتظار می‌رود که کندی اقتصاد جهانی، تقاضای سنگ‌آهن چین را در نیمه دوم سال کاهش دهد. همچنین در سال ۲۰۲۳ قیمت سنگ‌آهن به دنبال کاهش تولید چین و چرخش این کشور به سمت قراضه تا حدودی کاهش خواهد یافت. در اوایل ماه مارس، وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین اعلام کرد که این کشور مصرف قراضه فولاد خود را در سال جاری به ۲۶۵ میلیون تن افزایش می‌دهد که نسبت به سال گذشته افزایش ۲۵ درصدی را نشان می‌دهد.

گرچه پتانسیل صعودی برای قیمت سنگ‌آهن با بازگشایی چین و کاهش محدودیت‌های مربوط  به کووید۱۹ وجود دارد اما انتظار نمی‌رود که قدرت تولید یا تقاضای فولاد چین بیش از نیمه دوم سال ۲۰۲۲ ادامه یابد.

کاهش صادرات اوکراین

از نظر تجارت سنگ‌آهن در سال ۲۰۲۲، صادرات اوکراین به دلیل درگیری با روسیه ۹/۴۵ درصد کاهش یافت و به ۲۴ میلیون تن رسید. محموله‌های هند نیز- عمدتا به چین- به دلیل کاهش تقاضا و افزایش تعرفه‌های صادراتی حدود ۶۳ درصد کاهش یافت. تغییر ساختاری در صادرات این کشورها کسری تجارت دریایی جهانی را در سال ۲۰۲۲ علی‌رغم کاهش تقاضا عمیق‌تر کرد. مطابق پیش‌بینی موسسات مختلف انتظار می‌رود صادرات اوکراین در سال ۲۰۲۳ به ۴/۱۰ میلیون تن کاهش یابد و با فرض حل‌وفصل مناقشه با روسیه، با بهبودی جزئی، به ۴/۲۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۷ برسد. همچنین انتظار می‌رود رشد مداوم در استفاده از فولاد، از تقاضای قوی برای سنگ‌آهن با عیار بالا، مانند سنگ معدن استخراج‌شده در استرالیا که به انرژی کمتری در واحد فولاد نیاز داشته و کربن کمتری تولید می‌کند، حمایت کند.

پیش‌بینی می‌شود ژاپن، کره‌جنوبی و تایوان بازارهای کلیدی سنگ‌آهن دریایی باقی بمانند، اما انتظار می‌رود تولید کمتر فولاد در این اقتصادهای پیشرفته منجر به کاهش تقاضا برای سنگ‌آهن شود.

تولید فولاد در هند تا سال ۲۰۳۰ افزایش خواهد یافت. با این حال، هند احتمالا بخش عمده‌ای از مصرفش را از منابع سنگ‌آهن داخلی برای حمایت از صنعت خود، تامین می‌کند؛ هرچند منابع هند عیار پایین‌تری دارند و کارخانه‌های فولاد ممکن است برای بهبود کارایی عملیاتی خود به واردات سنگ‌آهن با عیار بالاتر توجه بیشتری کنند. طبق گزارش بلومبرگ، چین، تولیدکننده پیشرو فولاد در جهان، ظاهرا به دنبال کاهش تولید فولاد در سال ۲۰۲۳ برای سومین سال متوالی است.

اهمیت بازگشایی مرزهای چین

قیمت سنگ‌آهن و به دنبال آن سایر محصولات زنجیره فولاد با بازگشایی مرزهای چین و کاهش محدودیت‌های کرونایی از سه ماهه پایانی ۲۰۲۲ روند صعودی را آغاز کرد. گرچه در حال حاضر

(می ۲۰۲۳) شاخص سنگ‌آهن ۶۲ درصد در محدوده ۱۰۶ دلار در هر تن است، اما عمده موسسات بزرگ دنیا قیمت سنگ‌آهن را برای سال ۲۰۲۳ در محدوده ۱۰۰ دلار در هر تن پیش‌بینی کرده‌اند. نگرانی‌های بازار در مورد کندی اقتصاد جهانی و رکود بخش املاک چین و کاهش تقاضای فولاد، جایگزینی قراضه به جای سنگ‌آهن و از همه مهم‌تر کاهش جمعیت چین در بلندمدت از جمله دلایل پیش‌بینی کاهش قیمت سنگ‌آهن تا پایان دهه جاری است. با این حال پیش‌بینی می‌شود در سال جاری کاهش تقاضا از سوی چین با افزایش واردات اروپا و ژاپن جبران شود.

فاطمی حقیقی/کارشناس ارشد گروه سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات « و‌معادن»

منبع: روزنامه جهان صنعت